We gaan terug naar de tijd dat een groot deel van Afrika in handen was van het toenmalige Britse Rijk. Het is 1870 en de eerste ideeën om een spoorweg van Kaapstad naar Caïro aan te leggen worden geopperd bij het Brits koloniale bewind. Uiteindelijk duurt het nog een aantal jaar voordat de bekende Cecil Rhodes het plan voor de Kaap – Caïro spoorlijn tot uitvoering wilt gaan brengen.

Concurrentie

De Britten vonden het van belang dat geheel Afrika verbonden zou zijn met een spoorweg, want op deze manier zouden ook de zuidelijke staten economisch kunnen groeien en onderdeel blijven van het Britse Rijk. Er was in die tijd veel onrust in de zuidelijke staten. Via de spoorlijn zou alles toegankelijker worden binnen het Britse Rijk en zou de rust wederkeren. Cecil Rhodes was hier een groot voorstander van en nam dit project op zich. Er was wel wat concurrentie. Waar de Britten van Zuid naar Noord wilden, besloten de Fransen van West naar Oost te willen en ook de Portugezen hadden een plan klaarliggen. In 1898 kwam het bijna tot een gewapend conflict tussen de Britten en de Fransen, wat bekend staat als het Fashoda-incident. Uiteindelijk hebben de Fransen plaats moeten maken voor de Britten en kwam er een einde aan de concurrentie met betrekking tot de spoorweg.

Spoorlijn niet geheel voltooid

Ondanks dat er in veel gebieden van het Britse Rijk al een spoorlijn lag of door Cecil Rhodes werd aangelegd, was de gehele Kaap – Caïro spoorlijn een technologische uitdaging. De spoorlijn is uiteindelijk niet geheel voltooid en dit had niet alleen te maken met concurrenten. Het klimaat en de boerenoorlogen speelde een rol. Ook het terrein (bergen, oerwouden, watervallen en rivieren) en het toenmalige Duits-Oost-Afrika (Tanzania) lag in de weg. Zelfs na de verovering van Tanzania op Duitsland tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het project niet voltooid. Dit had weer te maken met politieke problemen tijdens het interbellum. Maar ook de crisis in 1930, de dekolonisatie en nationale onrusten zorgde voor blijvende weerstand.

Huidige verbindingen en de toekomst

Een groot deel van de aangelegde spoorlijnen worden tegenwoordig nog steeds gebruikt, maar nu door de landelijke spoorwegen zelf. In de Zuidelijke staten, Zuid-Afrika, Botswana, Zambia, Zimbabwe en Tanzania, wordt gebruikt gemaakt van het zogeheten Kaapspoor. Eén van deze spoorwegmaatschappijen die hier rijdt is Rovos Rail! Het is te vergelijken met smalspoor in Europa en deze spoorlijnen zijn nog steeds verbonden en worden nog steeds gebruikt. Ondanks dat de spoorlijn nooit voltooid is, is het plan om het ooit te voltooien nog steeds aanwezig. Door de jaren heen zijn er al meerdere voorstellen geweest om de spoorlijn toch te voltooien. Dit zou de handel met de landen rond de Middellandse Zee en de landen ten zuiden van de Sahara een grote boost kunnen geven. Of het ooit gaat gebeuren, dat blijft altijd nog de vraag.

Uitgelichte foto: Boarding Cape to Cairo Railway in the Belgian Congo, c. 1900-1915. ©Public Domain