Terug in de tijd…De Schwellenpflug

Tegen het einde van 1944 en begin 1945 werd al snel duidelijk dat Nazi Duitsland de Tweede Wereldoorlog aan het verliezen was. Ook Adolf Hitler begon dit in te zien, nadat duidelijk werd dat zijn legers geen kant meer op konden, waren verslagen of zich hadden overgegeven. Vanaf dat moment had Hitler nog maar één doel, het de geallieerden zo moeilijk mogelijk maken door onder andere het gehele transportsysteem in Duitsland stil te leggen en zelfs vernietigen. De Schwellenpflug was hier een belangrijk onderdeel van.

Tactiek van de verschroeide aarde

De tactiek van de verschroeide aarde is een militaire tactiek, waarbij in een gebied dat wordt opgegeven, alle zaken van economische of militaire waarde moet worden vernietigd. Hieronder vallen de spoor- en telegraaflijnen, bruggen en industrie en landbouwgebieden. Alle hoge functionarissen in gebieden dat nog bezet was door Nazi Duitsland kregen de opdracht om deze tactiek uit te voeren tijdens het terugtrekken. Dit had een enorme impact op de voorraden van de Duitsers, maar het maakte het voor de geallieerden ook lastig om hun eigen legers te bevoorraden. Hierdoor kostte het de geallieerden veel tijd om de spoorlijnen aan te leggen, maar ook de bruggen weer op te bouwen, zodat het spoor weer gebruikt kon gaan worden. Het spoor is altijd een belangrijk onderdeel geweest van oorlog voeren sinds de Eerste Wereldoorlog.

Schwellenpflug
Duitse troepen in het dorp Scherl tijdens hun terugtrekking aan het westfront op 13-1-1945 – ©Bundesarchiv — CC BY-SA 3.0

De Schwellenpflug

Albert Speer werd op eigen verzoek door Hitler aangewezen om ervoor te zorgen dat deze tactiek overal werd uitgevoerd. Uiteindelijk zorgde Speer er voor dat er minder vernietigd werd dan de bedoeling was. Hij zag de tactiek als een grote fout en deed alleen het hoognodige om Hitler tevreden te houden. Toch werden er veel spoorlijnen vernietigd tijdens het terugtrekken van de Duitse troepen. Hier werd een speciaal ontworpen wagen voor gebruikt, namelijk de Schwellenpflug (ook wel Schienenwolf of Schwellenreißer genoemd). Dit was een wagon die achter een locomotief werd gekoppeld en een grote ploeg achter zich in de grond had staan. Als de trein begon te rijden, dan werden de bielzen onder de rails kapot getrokken. Soldaten die de trein volgden trokken de rails verder uit elkaar, waardoor het geheel onbruikbaar was geworden.

Schwellenpflug in Wit-Rusland 1944 – ©Budesarchiv – CC BY-SA 3.0

Inzet van de Schwellenpflug

De eerste keer dat dit apparaat werd ingezet was tijdens het terugtrekken van de Duitse troepen uit de toenmalige Sovjet-Unie. Daar ze de opmars van de Russische troepen wilde tegenhouden, moest het transportsysteem plat gelegd worden. Dit was de eerste keer dat de tactiek van de verschroeide aarde werd gebruikt door de Duitsers. Dit werd later dus nog een keer in Italië en later in Duitsland gedaan. De Duitse soldaten hadden er in eigen land meer moeite mee om de spoorlijnen te vernietigen. Het werd steeds duidelijker dat Duitsland de oorlog aan het verliezen was. Het bijzondere is dat er nog een paar van deze Schwellenpflugs bewaard zijn gebleven. Een aantal zijn te bezichtigen in musea, waarvan er één in Belgrado staat.

Uitgelichte foto: Schwellenpflug in Italië – ©Bundesarchiv CC BY-SA 3.0

Nick heeft zijn hele leven lang al gereisd en heeft vele mooie momenten meegemaakt. Nu als fotograaf zijnde, probeert hij deze momenten alsnog op de gevoelige plaat te leggen. Zijn motto? Eén foto zegt meer dan duizend woorden!

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.